Fiber to Home: alle wonin­gen en bedrijfspanden op Bonaire worden door Telbo aangesloten op een hyper­modern glasvezelnetwerk, zo werd vorige week bekend. Er moet maar liefst 200 kilometer 'fiber' worden gelegd. Daarmee is een kleine 3 jaar gemoeid. In februari wordt met de graaf­werkzaamheden begonnen, maar de voorbereidingen starten deze week al. Dan krijgen de gelukkigen die als eerste worden 'beglaasd' bezoek van Telbo-medewer­kers die in kaart brengen waar zich in huis de huidige aansluiting op het verouder­de kopernetwerk bevindt. Vijfgesprekken over wat het project voor Bonaire, inwo­ners en ondernemers bete­kent.

Bron: Antilliaans Dagblad 21 oktober 2014, door René Zwart 

Telbo-directeur De Bree: Klanttevredenheid voorop

Over het antwoord op de vraag waarom Telbo heel Bonaire op glasvezel aansluit, hoeft Telbo­ directeur Gilbert de Bree niet lang na te denken: ,,Om onze klanten een betere service te bieden. Als dienstverlenend bedrijf streven wij naar een zo hoog mogelijke klant tevredenheid en glasvezel kan daar een belangrijke bijdrage aan leve­ren."

Dat is geen verwachting, maar een feit. ,,Wij hebben ervaring met een honderdtal klanten die wij nu zo'n 3 jaar via glasvezel bedienen. Wij hebben in al die tijd geen enkele storing melding gehad. Ook enkele gebouwen van de Rijksdienst, een aantal bedrijven en het ziekenhuis zitten inmiddels op glasvezel. Ook die zijn zeer tevreden met de stabiliteit van het netwerk."

De Bree wijst op de technolo­gische revolutie die zich sinds de jaren 90 heeft voltrokken en nog lang niet is uitgewoed. ,,Wij hebben er geen idee van hoe­veel baanbrekende ontwikkelin­gen er de komende 10, 20 jaar nog allemaal op ons afkomen. Dankzij de onbeperkte band­breedte van glasvezel kunnen wij dat aan. Met het huidige koperen netwerk zou dat allemaal aan Bonaire voorbijgaan.” Behalve stabiliteit (dus min der storingen) stelt de Telbo ­directeur de consument nog veel meer voordelen van het `Fiber to Home'-project in het vooruitzicht: ,, De internetsnel­heid gaat significant omhoog. Er kan worden gekozen voor verschillende snelheden tot zeker 100 MB. Al onze klanten krijgen sowieso een gratis up­grade in snelheid. Wij gaan ook veel meer tv-zenders op HD­-kwaliteit aanbieden.”

Voor de zakelijke klanten is vooral de hoge betrouwbaarheid en stabiliteit van belang. ,,De uitval is nagenoeg nul. Wat ook een belangrijk voordeel is, is de snelheid van het uploaden. Wij zijn geneigd vooral naar de snelheid te kijken waarmee je data kunt downloaden, maar zeker voor intensieve gebrui­kers is ook de uploadsnelheid belangrijk."

De Bree vindt Bonaire en Telbo niet te klein voor zo'n miljoenenproject. “Telbo is een gezond bedrijf. Wij zijn schul­denvrij en deze business case is van begin tot eind door externe deskundigen doorgerekend. Wij gaan zo veel besparen op onze onderhoudskosten dat we alle klanten een gratis upgrade kunnen geven en toch de totale investering binnen 10 jaar terugverdienen." Daar bovenop brengt het project ook nog eens extra werkgelegenheid met zich mee: driekwart van de investe­ring wordt lokaal besteed.

En hoe zit het met Rincon? ,,Ik weet nog niet precies wat de planning is, maar ook Rincon krijgt glasvezel. Zeker weten!"

Expert Van den Oever: The sky is echt the limit

Ingrijpend, dat is het 'beglazen'

Ingrijpend, dat is het “beglazen” van heel Bonaire zeker, zo erkent Erik van den Oever van het Nederlandse bureau NTCS. Hij heeft ruime ervaring met projecten in binnen- en buitenland op het gebied van telecommunicatie en ICT en begeleidt Telbo bij het realiseren van het Fiber tot Home-project. ,,In december ben ik benaderd door directeur Gilbert de Bree omdat hij iets wilde doen aan het huidige inefficiënte kopernetwerk. Als je kijkt naar de in de toekomst benodigde bandbreedte is er maar een alternatief en dat is glasvezel. Daarvan zijn de mo­gelijkheden onbeperkt. De sky is the limit."

Van den Oever zette zijn kennis en ervaring in om Telbo te helpen bij het opstellen van een projectplan. Op de vraag wat de mensen op Bonaire ervan gaan merken, zegt hij: ,,In totaal moet er 200 kilome­ter glasvezel worden uitgerold. Omdat de bodem vrij hard is, zal dat best wat rommel veroor­zaken. Verder komen wij twee keer bij de mensen aan de voor­deur. De eerste keer om te kij­ken waar de huidige aansluiting precies zit en de tweede keer om een doosje aan de muur te monteren. Wij streven ernaar om op dat moment de aanslui­ting meteen om te zetten zodat de mensen er meteen van kun­nen profiteren."

Glasvezel, zo benadrukt Van den Oever, biedt heel veel voor­delen. ,,Voor de economie van het eiland is het goed want bedrijven die zich eventueel op Bonaire willen vestigen vinden een goede digitale infrastruc­tuur een randvoorwaarde. De mensen zullen merken dat de kwaliteit van beeld en geluid toeneemt, dat internetten veel sneller gaat, dat de toegang tot het internet aanzienlijk, betrouwbaarder wordt en bo­vendien goedkoper omdat men meer en betere diensten tegen hetzelfde tarief krijgt."

Dat laatste lijkt te mooi om waar te zijn; met de aanleg van het glasvezelnet is immers een investering van vele miljoenen gemoeid die Telbo uiteraard moet zien terug te verdienen. ,,Het huidige kopernetwerk is storingsgevoelig en duur in onderhoud. Dat wordt als ieder­een glasvezel heeft, uitgezet waardoor de operationele kosten voor Telbo dalen. Daar­naast komen er meer afnemers want de bevolking groeit en er komen bedrijven bij. Bovendien zullen er, omdat er met glasve­zel zo veel meer mogelijk is, meer diensten worden afgeno­men."

Volgens Van den Oever loopt Bonaire voor op andere eilan­den in de Cariben. ,,Ik denk niet dat er een ander eiland is dat zo ver gaat als Bonaire door het glasvezelnet op het gehele eiland tot in de huizen te bren­gen."

BHM-directeur Soliano: Ambitieus en realistisch

Als directeur van Bonaire Hol­ding Maatschappij (BHM) heeft John Soliano een bijzondere positie: enerzijds waakt hij over de belangen van het Eilandge­bied als aandeelhouder van een aantal overheids-nv's, ander­zijds moet hij die nv's voldoen­de vrijheid geven om zich in vaak zeer competitieve markten staande te houden. Telbo is volgens hem een goed voor­beeld dat die belangen niet hoeven te botsen.

,,Overheidsbedrijven hebben de naam log en conservatief te zijn en meestal verlieslijdend zodat er altijd belastinggeld bij moet. Laat ik maar meteen dat laatste misverstand wegnemen: Telbo krijgt geen cent subsidie en doet voor de financiering van dit project geen beroep op de overheid. En traag en conserva­tief is het bedrijf al helemaal niet. Geen sterker bewijs daar­voor dan de beslissing om heel Bonaire aan te sluiten op glasve­zel. Ik weet niet of iedereen zich dat realiseert, maar dit is een ambitieus project dat ook tot ver buiten ons eiland met bewonde­ring wordt bekeken. Het is niet alleen heel ambitieus, het is ook realistisch."

Het is snel gegaan met Telbo. ,,Het bedrijf is in 1983 met een paar man begonnen met toen nog alleen lokale telefonie. In het begin van de jaren 90 is een grote investering gedaan in de aanleg van een netwerk van koperen leidingen. Daar was niet goed genoeg over nage­dacht want toen al was te voor­zien dat er steeds meer behoefte zou ontstaan aan breedband diensten zoals ADSL. Koper zit snel aan zijn maximale capa­citeit."

In de loop der jaren heeft Telbo zich ook begeven in de mobiele en internationale tele­fonie en uiteraard het internet. ,,Het eenvoudige telefoonbedrijf van 1983 is in een paar decen­nia uitgegroeid tot een koploper in de regio. De keuze van het management om glasvezel naar alle huizen te brengen, is een logische stap want het koper netwerk is uit zijn voegen gebar­sten. Het heeft een te beperkte capaciteit, is op momenten langzaam, storingsgevoelig en is duur in onderhoud."

Innovaties zoals de komst van bijvoorbeeld smart-tv vra­gen om een bandbreedte waarin alleen glasvezel voorziet. ,,Maar denk ook aan het ziekenhuis dat samenwerkt met artsen die vanuit Nederland live kunnen meekijken met operaties. Een ander fenomeen is e-learning.

En zo zijn er nog veel meer toepassingen te noemen. Met het glasvezelnetwerk dat nu wordt uitgerold, kunnen we 20 tot 30 jaar vooruit."

Soliano is goed te spreken over de zorgvuldigheid waar­mee Telbo te werk gaat. ,,Het Fiber to Home-project is heel gedegen voorbereid. Telbo is met 45 medewerkers nog steeds een kleine organisatie. Voor de expertise waarover men niet zelf beschikt, zijn gerenommeerde partijen ingehuurd. Voor de techniek is dat NTCS uit Neder­land, voor het financieel doorre­kenen en het vinden van de juiste financiering is KPMG in de arm genomen en HBN Law voor de juridische aspecten. 1k heb geen enkele twijfel: dit project helpt Bonaire vooruit?

Marketingman De Vries: Tv-kijken op smartphone

Interactieve tv? Uitgesteld tv kijken? Tv-kijken op je tablet of smart Phone? Dat wordt alle­maal mogelijk op Bonaire zodra de aansluiting op het glasvezel­net dat Telbo gaat aanleggen een feit is.

„Abonnees die een tv-aanslui­ting en internetabonnement van Telbo hebben, kunnen straks het televisiesignaal over wifi op elke plek in huis ontvan­gen. Wij zijn nu de tv-apps daarvoor aan het ontwikkelen. Die zijn beschikbaar vanaf het moment dat de eerste huishou­dens worden aangesloten, in februari, maart. Dat betekent dat vader in de woonkamer naar tv kan kijken, dochter dat op haar kamer doet, zoon op zijn smart Phone en moeder op haar tablet terwijl zij op de porch zit”, aldus Eduard de Vries.

De marketingmanager van Telbo is laaiend enthousiast over het Fiber to Home-project waarbij alle woningen en bedrij­ven op Bonaire van glasvezel worden voorzien. “ Iedereen zal, zodra hij is aangesloten, de voordelen merken. Nu is het bijvoorbeeld tussen 6 en 8 uur `s avonds, wanneer mensen spitsuur op het internet. In bepaalde wijken werkt het internet dan langzamer dan buiten de spitsuren. Dat is met glasve­zel voorbij. Dan kunnen wij ook op de drukste momenten van de dag een constant hoge snel­heid garanderen."

Alle Telbo-abonnees gaan er sowieso in snelheid op vooruit. ,,Met de huidige ADSL-verbin­dingen is een snelheid van 5MB de standaard. De nieuwe standaard wordt 10 MB, zonder dat het tarief wordt verhoogd. Je krijgt dus voor hetzelfde bedrag twee keer sneller internet. Voor wie nog sneller wil, hebben wij pakketten van 25 MB en zelfs 100 MB, misschien wel 125 MB. Voor bedrijven kan dat interes­sant zijn. Voor die categorie is het helemaal een groot voordeel dat de storingsgevoeligheid van het kopernetwerk binnenkort verleden tijd is."

Volgens De Vries is er nog een groep burgers die heel blij kan zijn met supersnel internet. ,Er zijn aardig wat gamers op het eiland. Voor hen is band­breedte belangrijk. Zij kunnen nu, bij de huidige capaciteit, niet concurreren met de snel­heid waarover gamers in bij­voorbeeld Japan beschikken. Ze staan op voorhand al op achter­stand, maar dat is dus straks definitief voorbij."

Los van hogere internetsnel­heden, is er ook sprake van een voor iedere televisiekijker zicht­bare vooruitgang: ,,Op het ei­land zijn al HD-toestellen te koop, maar er is nu nog geen HD-signaal. Voor Telbo-abon­nees wordt HD de nieuwe stan­daard. Wat ook beter wordt, is video-on-demand. Dat kan weliswaar nu ook al, maar via fiber gaat dat echt heel veel beter."

Gedeputeerde Winklaar: Goed voor ons allemaal

Voor een gedeputeerde die verantwoordelijk is voor de economische ontwikkeling van Bonaire, is het besluit van Telbo om het gehele eiland van glasve­zel te voorzien een geweldige opsteker. “Een telecommunicatie infrastructuur die een hoge snelheid, meer dan voldoende capaciteit en maximale betrouw­baarheid biedt, helpt de lokale bedrijven efficiënter te opere­ren. Hun armslag om zaken te doen met partners waar dan ook ter wereld wordt vele malen groter. Maar het feit dat wij straks op het hele eiland over glasvezel beschikken, maakt Bonaire ook aantrekkelijker als vestigingslocatie voor nieuwe investeerders."

Gedeputeerde Edsel Win klaar maakt er geen geheim van in zijn nopjes te zijn met het Fiber to Home-project van Tel­bo. ,,Het Bestuurscollege juicht het toe. Ik wil wel benadrukken dat het een besluit is van de directie van Telbo. Ook al is de overheid aandeelhouder, de politiek moet zich niet met de bedrijfsvoering bezighouden. Uiteraard hebben we het proces met grote belangstelling ge­volgd. Wij staan volledig achter het besluit want werkelijk ieder­een heeft er voordeel van. Be­drijven, maar ook de scholen, het ziekenhuis en gewone bur­gers gaan ervan profiteren. De overheidsdiensten worden door de komst van glasvezel in staat gesteld hun serviceniveau te verhogen."

Met gepaste trots wijst Win­klaar op het feit dat Bonaire als klein eiland met dit project tot de voorhoede in de IT-wereld mag worden gerekend. “Wij zijn heel veel landen voor. Net zoals Telbo destijds het grote KPN (de voormalige werkgever van de gedeputeerde, red.) te snel of was met de introductie van Triple Play. Hoewel Telbo verhoudingsgewijs een klein bedrijf is, is het heel creatief en innovatief. Het management is voortdurend op zoek naar mo­gelijkheden om de dienstverle­ning te verbeteren en tegelijker­tijd de kostenefficiency te verho­gen. Het bedrijf heeft een geweldige ontwikkeling doorge­maakt. Ooit begonnen als sim­pele aanbieder van lokale telefo­nie is het uitgegroeid tot een multimediale dienstverlener."

Op de vraag of Bonaire zich niet vertilt aan zo'n ambitieus project, antwoordt Winklaar: ,,Je moet er voor uitkijken dat je niet alles tegelijk wil, daarom wordt het gefaseerd uitgevoerd. Voor zover Telbo niet zelf over de benodigde expertise

beschikt, wordt deze ingehuurd. Vergeet niet dat er al ervaring in huis is met glasvezel. In financi­eel opzicht is er niet over een nacht ijs gegaan. Voor alle dui­delijkheid: er is geen overheids­geld mee gemoeid. Telbo heeft op grond van een sluitend bus­inessplan private financiering weten te krijgen."

Winklaar kent geen twijfels. ,,Het is in alle opzichten een verantwoord project dat, ik benadruk het nog maar eens, ons allemaal ten goede komt.

Als ondernemer, als burger, als scholier, als patiënt…. Als samenleving in haar geheel.”